Το Λαγονήσι, όπου φιλοξενήθηκε το συνέδριο του Economist, μετατράπηκε επί τρεις ημέρες, εν μέσω του αποδιοργανωτικού πολέμου στην Ουκρανία, σε κέντρο της διεθνούς πολιτικής και οικονομικής ζωής. Σημαίνοντα πρόσωπα της διεθνούς πολιτικής σκηνής, εξέχουσες προσωπικότητες των επιχειρήσεων και της ναυτιλίας περιέγραψαν με αδρές γραμμές τις συνέπειες του πολέμου, τους κινδύνους που απορρέουν από την παράτασή του και τις επερχόμενες γεωπολιτικές ανακατατάξεις και μαζί ανέλυσαν διεξοδικά τις πολυσήμαντες επιδράσεις στην παγκόσμια οικονομία. Τα μηνύματα πολλά και διαφορετικά, προς όλες τις κατευθύνσεις, με σημαντικότερα αυτά της ασφάλειας και της σταθερότητας, καθώς η διαταραχή είναι μεγάλη, καλύπτοντας ευρύτατες γεωγραφικές και οικονομικές ζώνες. Ιδιαιτέρως ανεδείχθη ο εξισορροπητικός ρόλος της παγκόσμιας εμπορικής ναυτιλίας, όπου πρωταγωνιστούν οι πάντα κινητικοί έλληνες εφοπλιστές.
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου ανοίγοντας τις εργασίες του συνεδρίου στηλίτευσε τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, υπογραμμίζοντας ότι «το απαραβίαστο των συνόρων είναι η βάση της ειρηνικής συνύπαρξης στην Ευρώπη μετά το 1945. Ο ρεβανσισμός, ο αλυτρωτισμός, η αμφισβήτηση των συνόρων είναι ο πόλεμος», ενώ ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο χαρακτήρισε την ασφάλεια «προϋπόθεση ευημερίας» που έχει χαθεί.
Δείτε επίσης: Πομπέο: Η ασφάλεια είναι προϋπόθεση ευημερίας και αυτήν τη στιγμή την έχουμε χάσει
Ο ρόλος της ποντοπόρου ναυτιλίας – και ιδιαιτέρως της ελληνικής – καθώς και η ασφάλεια των θαλασσίων μεταφορών, ειδικά στους τομείς της ενέργειας και των τροφίμων, ήταν το κύριο αντικείμενο της συζήτησης ανάμεσα στον κ. Πομπέο, την πρόεδρο και διευθύνουσα σύμβουλο του Ομίλου Navios Αγγελική Φράγκου και τον πρόεδρο της Capital Maritime & Trading Corp. Βαγγέλη Μαρινάκη, με συντονιστή τον Daniel Franklin, Executive Editor του Economist.
Δείτε επίσης: Β. Μαρινάκης στον Economist: Οι Ελληνες εφοπλιστές παρέχουν ενεργειακή ασφάλεια στην κρίση
«Εγγύηση ασφάλειας και σταθερότητας»
Στην παρέμβασή του ο κ. Βαγγέλης Μαρινάκης υπογράμμισε τον σημαντικό ρόλο της διεθνούς – και ειδικότερα της ελληνικής – ναυτιλίας εν μέσω του πολέμου. Οπως σημείωσε χαρακτηριστικά, οι έλληνες πλοιοκτήτες ελέγχουν ποσοστό μεγαλύτερο από το 32% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενοπλοίων (τάνκερ) και πάνω από το 22% του στόλου των πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αέριου (LNG). Εάν μάλιστα, όπως υπογράμμισε, «αναλύσουμε τις θέσεις που έχουμε στη Δύση, ίσως να υπερβαίνουμε το 50% της διαθέσιμης χωρητικότητας (τονάζ) που μεταφέρει πετρέλαιο σε αυτή την πλευρά του πλανήτη».
Συνεχίζοντας, τόνισε ότι «η ελληνική ναυτιλία εγγυάται ασφάλεια και σταθερότητα, καθώς η μεταφορά της ενέργειας με τα πλοία μας δεν επηρεάζεται από τον πολιτικό κίνδυνο που διατρέχει ένας αγωγός σε περίπτωση πολέμου και επίσης δεν απαιτείται όλος αυτός ο χρόνος που θα χρειαζόταν για να κατασκευαστεί ένας αγωγός αντιμετωπίζοντας παράλληλα γεωπολιτικούς κινδύνους».
«Δεν παραβιάζουμε κάποιο εμπάργκο»
Κληθείς να σχολιάσει τα όσα είχε πει νωρίτερα στο ίδιο συνέδριο ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι για τις ποσότητες ρωσικού πετρελαίου που μεταφέρονται από ελληνικά πλοία, ο κ. Μαρινάκης απάντησε ως εξής: «Οπως είπα νωρίτερα, εάν αναλύσετε το διαθέσιμο τονάζ για τη μεταφορά πετρελαίου στη Δύση αυτή τη στιγμή, το ελληνικό τονάζ είναι περισσότερο από 50%-60% στην περιοχή. Αρα, όλο το πετρέλαιο που έρχεται από τη Ρωσία στις ευρωπαϊκές χώρες είναι νόμιμο, διότι υπάρχουν προθεσμίες που έχουν ορίσει οι πολιτικοί μας και η Ευρωπαϊκή Ενωση μέχρι το τέλος του έτους, διότι η ανεξαρτησία από το ρωσικό πετρέλαιο δεν μπορεί να επιτευχθεί εν μιά νυκτί. Συνεπώς, αυτό που μεταφέρουν τα ελληνικά πλοία είναι πετρέλαιο που καλύπτεται ήδη από συμβόλαια και έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Και επίσης είναι κάτι που οι χώρες μας χρειάζονται απεγνωσμένα. Αρα, δεν παραβιάζουμε κάποιον νόμο ή κάποιο εμπάργκο. Είναι κάτι απαραίτητο και, δόξα τω Θεώ, είμαστε εδώ για να εξασφαλίσουμε αυτή τη σταθερότητα».
Ερωτηθείς τέλος για το πόσο γρήγορα ο ναυτιλιακός τομέας μπορεί να συμβάλει στη μεταφορά ουκρανικών σιτηρών, εάν το επιτρέψει η κατάσταση, ο κ. Μαρινάκης απάντησε πως όταν ανοίξουν τα λιμάνια «μπορούμε να προχωρήσουμε αμέσως».
Από την άλλη, ωστόσο, αναφέρθηκε και στα προβλήματα με τα πληρώματα εξαιτίας των πολλών Ουκρανών οι οποίοι αντιστοιχούν σε περίπου 12%-13% των πληρωμάτων στην παγκόσμια ναυτιλία και τόνισε πως έπρεπε να ληφθεί μέριμνα για την προστασία τόσο των ιδίων όσο και των οικογενειών τους.
Ερωτηθείς για τις σχέσεις της ναυτιλιακής βιομηχανίας με την Κίνα, απάντησε: «Νομίζω ότι οι πλοιοκτήτες ενώνουν τον κόσμο. Συνεργαζόμαστε με την Κίνα, επισκευάζουμε τα πλοία μας εκεί, ναυπηγούμε ακόμη και πλοία στην Κίνα». Κατά τον κ. Μαρινάκη αυτό είναι εποικοδομητικό, καθώς ενισχύει τους εμπορικούς δεσμούς. «Είδαμε τα τελευταία 15 χρόνια την αλλαγή που επηρέασε όλες τις αγορές. Η Κίνα και η ευρύτερη περιοχή είναι σημαντική διότι πλέον δεν εισάγει μόνο, αλλά και εξάγει όλο και περισσότερο». Αναφερόμενος στη μεγάλη συζήτηση για τα περιβαλλοντικά θέματα, υπογράμμισε πως, αν αθροίσουμε όλα τα φορτία που μεταφέρονται καθημερινά σε όλο τον κόσμο, τα πλοία είναι υπεύθυνα μόλις για το 3% της παγκόσμιας ρύπανσης.
«Φτιάξτε κανόνες και θα ακολουθήσουμε»
«Φτιάξτε κανόνες και εμείς θα ακολουθήσουμε» είπε η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του Ομίλου Navios Αγγελική Φράγκου, αναφερόμενη στην αντιμετώπιση των κρίσεων. Τόνισε δε ότι πρέπει να δούμε τη μεγάλη εικόνα καθώς «το 1/3 των προμηθειών σε τρόφιμα προέρχεται από την εμπόλεμη περιοχή. Είναι σημαντική η διασφάλιση της επάρκειας των τροφίμων. Εχουν αλλάξει πολλά. Κάθε κυβέρνηση πρέπει να πληρώσει ακριβά για να εξασφαλίσει ότι τα εμπορεύματα και τα προϊόντα θα φθάσουν σε αυτή με ασφάλεια για να έχει πρόσβαση ο κόσμος. Το 40% του φυσικού αερίου και το 20% του πετρελαίου τα προμηθευόταν η Ευρώπη από τη Ρωσία. Τώρα στο πλαίσιο της προσπάθειας απεξάρτησης οι προμήθειες γίνονται από άλλες χώρες πιο μακρινές, που σημαίνει ότι αυξάνονται τα μίλια, η απόσταση που καλύπτουν τα πλοία μεγαλώνει, η μεταφορά κοστίζει περισσότερο και άρα το προϊόν που μεταφέρεται είναι ακριβότερο». Αναφερόμενη στις δηλώσεις Ζελένσκι, επεσήμανε ότι «το 95% του παγκόσμιου στόλου ακολουθεί τις κυρώσεις. Εχουμε νομική ομάδα που μας συμβουλεύει τι να κάνουμε. Δεν παραβιάζονται οι κυρώσεις. Αυτό που θέλουμε να πούμε είναι φτιάξτε κανόνες και εμείς θα ακολουθήσουμε».
LNG, ΑΠΕ και αποθήκευση ενέργειας το τρίπτυχο ασφάλειας της χώρας
Το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), οι ΑΠΕ και η αποθήκευση ενέργειας αποτελούν το τρίπτυχο της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας και της απεξάρτησής της από το ρωσικό φυσικό αέριο, ήταν το συμπέρασμα των παρεμβάσεων υπουργών, εκπροσώπων διεθνών οργανισμών και επιχειρήσεων στο συνέδριο του Economist.
Επιπροσθέτως, σύμφωνα με όσα είπαν, η κρίση των τιμών και της επάρκειας του φυσικού αερίου στην Ευρώπη δημιουργεί σημαντικές ευκαιρίες για την Ελλάδα προκειμένου να εξελιχθεί σε πύλη εισόδου φυσικού αερίου από διαφορετικές πηγές, αλλά και να προχωρήσει τάχιστα την απανθρακοποίηση των οικονομικών της δραστηριοτήτων.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Capital Product Partners LP κ. Τζέρι Καλογηράτος στη συζήτηση με θέμα τις «Περιφερειακές Στρατηγικές Συνεργασίες στην Ενέργεια» με τον υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος κ. Κώστα Σκρέκα, τον κ. Osama Mobarez, Γ.Γ. του East Mediterranean Gas Forum και κορυφαία στελέχη, ανέλυσε τη στρατηγική σημασία της διατήρησης και ενίσχυσης της ηγετικής θέσης της Ελλάδας στη ναυτιλία για την επίλυση των ζητημάτων ενεργειακής ασφάλειας.
Κατά την τοποθέτησή του, αναφορικά με τις επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, υπογράμμισε ότι η επιτυχής ενεργειακή απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο έχει εν μέρει ήδη διασφαλισθεί μέσω του LNG και της δυνατότητας θαλάσσιας μεταφοράς του και των πλωτών υποδομών αεριοποίησης και αποθήκευσης του LNG, σημειώνοντας ότι για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα οι εισαγωγές LNG από τις ΗΠΑ ξεπέρασαν τις εισαγωγές από το ρωσικό αέριο. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Capital Product Partners, η χώρα πρέπει να επωφεληθεί από τον θαλάσσιο τομέα καθώς «σήμερα ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων ελέγχουν πάνω από το 23% του παγκοσμίου στόλου LNG, είναι μια συνολική επένδυση πάνω από 30 δισ. δολαρίων ενώ το μισό σχεδόν έχει επενδυθεί τα τελευταία 5 έτη». Οπως είπε, «στον Ομιλο Capital, έχουμε επενδύσει 3,3 δισ. τα τελευταία 4 έτη για τη δημιουργία ενός στόλου 14 νεότευκτων πλοίων που μεταφέρουν LNG. Η ελληνική τεχνογνωσία και οι συνεχείς επενδύσεις μπορούν να μας οδηγήσουν στην επίλυση των ζητημάτων ενεργειακής ασφάλειας που αντιμετωπίζουμε σήμερα».
Ο κ. Καλογηράτος ανέδειξε την έλλειψη σε δομές εισαγωγής LNG, καθώς η Ευρώπη μέχρι και σήμερα βασιζόταν στην εισαγωγή του ρωσικού αερίου μέσω αγωγών, σημειώνοντας πως ο θαλάσσιος κόμβος για τη μεταφορά LNG καθώς και οι υποδομές FSUs και FSRUs θα διαδραματίσουν πολύ σημαντικό ρόλο και θα παράσχουν μια άμεση λύση, ενώ τόνισε και ότι οι πλωτές υποδομές όπως και η μεταφορά LNG δίνουν περισσότερη ευελιξία.
Νίκος Δένδιας
υπουργός Εξωτερικών
«Η διεθνής κοινότητα αντιμετώπιζε τον αναθεωρητισμό της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο ως ένα περιφερειακό ζήτημα, ωστόσο αντίστοιχες πρακτικές έχουν πλέον παγκόσμια διάσταση. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι σημείο καμπής για την ευρωπαϊκή ασφάλεια: Οσα θεωρούσαμε δεδομένα έχουν χαθεί».
Κώστας Σκρέκας
υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Στην προσπάθεια διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας και απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο αναφέρθηκε ο υπουργός και στάθηκε στον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα, ιδίως μέσω της Ρεβυθούσας και του υπό κατασκευή FSRU της Αλεξανδρούπολης. Σε μερικά χρόνια, τόνισε, η Ελλάδα θα έχει μια χωρητικότητα 15 bcm σε φυσικό αέριο, αρκετή για τις δικές της ανάγκες αλλά και για τις ανάγκες γειτονικών χωρών.
Τζορτζ Τσούνης
αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα
«Η Ελλάδα εφαρμόζει τις βέλτιστες πρακτικές και είναι αξιόπιστη. Βρίσκεται πάντα στη σωστή πλευρά της Ιστορίας. Οι δυνατότητες της χώρας να αναδειχθεί σε ενεργειακό κόμβο είναι μεγάλες».
Μπένι Γκαντζ
υπουργός Αµυνας του Ισραήλ
«Ο πόλεµος στην Ουκρανία έφερε στο προσκήνιο το «φαινόµενο της πεταλούδας». Είδαµε τους πρόσφυγες στην Πολωνία, τον οδηγό στο Τενεσί που δεν µπορεί να πληρώσει για καύσιµα και τη µητέρα στον Λίβανο που δεν µπορεί να ταΐσει τα παιδιά της. Το Ισραήλ από τη µέρα που δηµιουργήθηκε αντιµετωπίζει πολέµους, είναι κάτι που µας υπενθυµίζει ότι η συνεργασία είναι σηµαντική για την παγκόσµια και την περιφερειακή ειρήνη».